Uzun bir süredir yaşamımıza dahil olan ortak bir arkadaşımız hakkında konuşmak istiyorum. Çocuğu, genci, yetişkini ve yaşlısı ayırt etmeksizin hemen hemen herkesin sahip olduğu bir arkadaş.  Kim mi bu? Sanal arkadaşımız. Henüz sizin yok mu? Okyanus ötesi veya aynı şehirde hiç görüşmeden sadece sosyal medya üzerinden karşılıklı ‘‘Like’’ atarak dostluğunu pekiştirdiğiniz bir arkadaşınız yoksa kusura bakmayın ama pek arkadaş canlısı değilsiniz. Peki, insanlar sanal platformda neden arkadaş edinme gereksinimi duyar? Çevremizdeki arkadaşlarımızın yetmediğinden mi, yoksa bu işin de mi kolayına kaçılıyor? Gittikçe tembelleşiyor muyuz? Karşımızdaki ile konuşmak yerine mesaj atarak samimiyetsizleşiyor muyuz? Emojilerin bizi daha iyi yansıttığını mı düşünüyoruz? Yoksa cesaretimizi kaybedip utangaç bir topluma mı dönüştük? Birçok neden öne sürülebilir. Yüz yüze arkadaşlıkların modasının yerini sosyal medya arkadaşlıklarının aldığı bir düşünceye kapıldım bir an. Ne oldu da sosyal medya bizlere bu kadar cazip gelmeye başladı? Sosyal medya platformları, sadece sahip olduğumuz veya sahip olmak istediğimiz kaliteyi yansıtan bir kişiyi yaratma imkânı verdiğinden olabilir mi? Buna hayır diyebilir miyiz? Peki, nasıl biri olmak isteriz?  Kibar mı, samimi mi, okuyup araştıran mı, destekleyici mi veya sosyal özellikleri olan bir profil mi? Hepsine kolaylıkla sahip olabiliriz. Sanal arkadaşlıklar, genellikle bazı kriterler etrafında ve gerçek hayatta olabileceğinden daha hızlı ve yoğun şekilde gerçekleşen arkadaşlıklardır. Bu ortak faktörler çerçevesinde çevrimiçi havuzunu süzgeçten geçirip ilgi alanlarına ve etkinliklerine doğrudan odaklanan gruplarla kolaylıkla bağlantı kurulabilir.

Arkadaşlık insanın varoluşundan itibaren olan bir kavramdır. Atalarımız, bir grupla yaşamın sonucunda temel gereksinimleri elde etmenin daha kolay olduğunu keşfettiler. Avcı-toplayıcı toplumlarda yaşayan maksimum insan sayısının 150 olduğu tahmin ediliyor.

 Antropolog Robin Dunbar'a göre, güven ve yükümlülüklerini paylaşabileceğiniz kişi sayısı en fazla 150'dir. Tanıdığımız insan sayısının değil, sürdürebileceğimiz arkadaş sayısının bilişsel bir sınırının olduğu düşünülmektedir.  İnsanlar Facebook’ta binlerce arkadaşı olduğu ile övünebilir; ancak Dunbar tüm bu ilişkileri beslemenin imkânsız olduğunu söyler. Tavsiye ve yardıma ihtiyaç duyduğumuz zamanlarda kaliteli iletişim kurabileceğimiz arkadaşlık sayısı sınırlıdır. Daha düşük düzeydeki arkadaşlıkların sayısı kaliteli iletişim kurulabileceğimiz arkadaşlarımızın sayının üstündedir. Ancak bu sayının kaç tanesine ihtiyaç duyduğumuz saatte güvenebiliriz?

İngiltere de 2010 yılı Noel’inde Facebook kullanıcısı Simone Back, sayfasından intihar girişimini 1082 arkadaşına duyurdu. Bütün hapları aldığını ve ölmek üzere olduğunu ; ardından veda ederek yaşamına son verdi.  Yakınında yaşayan hiç kimsenin ona yardım etmeyi bile denemediği ortaya çıktı. Ertesi gün cesedi evinde bulundu.

Burada arkadaş kelimesinin anlamı biraz belirsiz kalıyor sanırım.