Gerek ekranlarda gerek sosyal medyada fazlasıyla rağbet gören ‘deve sidiği’ konusuna istinaden, bugün ‘Aydın’ın dünyadaki rolü ve Türkiye’deki durumuna değinmek istiyorum.

İsterseniz önce geçmişe gidelim. Montesquieu, Diderot, Rousseau gibi önemli isimlerin, akılcılık, eşitlik, özgürlük, milliyetçilik vb. düşünceleri halka anlatmasıyla atılmıştır Fransız İhtilali’nin temeli. Halkın kültürel aydınlanması ile başlayan süreç, siyasi alana sıçrayarak rejim değişikliğine neden olmuştur.

İlginçtir ki, direk Katolik Kilisesi’ ne karşı yapılmasa da, sonunda kilisenin reforma gitmesine yol açan ihtilalin en üst kademesinde papazlar yer almıştır. 1960’lı yıllarda ise Marksizm’in durduğu yönünde eleştiriler ve yayınlar ortaya çıkınca, İtalyan Komünist Partisi, bunun nedenini anlamak için döneme yön veren düşünürlerin görüşlerinden yararlanmıştır.

Aydınların, siyasetin tanımına müdahale etmelerini teşvik eden Gramsci Enstitüsü, parti yönetiminde filozof ve tarihçilerin fikir tartışmalarını desteklemiştir. Karşıt görüştekilerin de düşüncelerini dikkate alarak çalışmasının amacı, partisinin gelişmesini sağlamaktır.

Hep batıdan örnek verecek değilim ya, doğudan da vereyim. İbn-i Sina, sadece tıp alanında değil, aynı zamanda felsefe, fizik, matematik gibi alanlarda da çalışmış bir bilim adamıdır. Aristoteles’in cisimlerin hareketi (mekanik) teorisine yaptığı eleştirilerini, gözlem ve araştırmalara dayandırmıştır. Gerçeğe ulaşmanın ve ilerlemenin yoludur bilim. O da ancak akılla olur.

Okumak, araştırıp sorgulamayı öğretir. Bilginin doğruluğuna karar verecek anlayışı geliştirir insanda. Muhakeme yeteneği kazanır, okuyan kişi. Müslüman ülkelerin geriye gitmelerinin başlıca sebebi, indirilen ilk ayete uymamalarıdır. Dünya Mars’a yerleşmenin derdindeyken; biz, yok başörtüsüydü, yok sakalıydı, diyerek takılmışız aynı nakarata.

Bir arpa boyu yol alamamışız. Gramsci’nin hegemonyasını medyaya uyarlayacak olursak; ‘razı olanın imal edildiği’ bir düzende bize sunulan baydınları reddederek başlayabiliriz ülkece aydınlanmaya.