Sınav Sürecinde Öğrenci Psikolojisi Nasıldır?

Genellikle sınava sayılı günler kala gencin ihtiyacı akademik eksikliklerini gidermekten ziyade duygusal ihtiyaçlarını gidermek olabilmektedir. Gencin gelişimi için bu süreçte hissettiği duyguların anlaşılması oldukça önemlidir.           Sınav yaklaştıkça öğrenci yorulabilir, sınava ve kendisine yönelik olumsuz duyguları artabilir. Ayrıca tükenmişlik hissinde tetiklenme olabilir. Kendilerine duydukları saygı gerçeği yansıtmayacak şekilde düşük veya yüksek olabilir. Bu durum genci sınav sürecine dair gerçekçi olmayan düşüncelere itebilir. Bununla birlikte sınav tarihi yaklaştıkça yorulan genç ders dışı farklı ilgilere yönelebilir ya da dikkatini yoğunlaştırmada güçlük yaşayabilir.

Bu süreçte ebeveynlerin özellikle dikkat etmesi gereken noktaları şu şekilde sıralayabilirim;

• Çocuğunuzun sınav sonucuna değil, gösterdiği çabaya odaklanın

Çocuğunuzun çabasını desteklemek ve görmek sonuç ne olursa olsun çabanın peşini bırakmamasına destek olacaktır. Çabanın sonuçtan daha değerli olduğu unutulmamalıdır.

• Sürekli puan ve sınav üzerine konuşmaktan kaçının

Çocuğunuzun duygularına odaklanın. ‘’Bugün nasılsın? Kendini nasıl hissediyorsun? Neye ihtiyacın var? ‘’ gibi sorular çocuğunuzun anlaşılmasına yardımcı olacak ve rahatlatacaktır.

• Uyku ve beslenme düzeni zihin ve beden sağlığı için kritik bir öneme sahiptir.

Yeterli uyku ve dengeli beslenme sınav öncesi dönemde gencin enerji seviyesini yüksek tutar ve konsantrasyonunu arttırır. Bununla birlikte yürüyüş yapmak ya da bisiklete binmek gibi fiziksel aktiviteler stresi azaltarak zihinsel sağlığın olumlu yönde desteklenmesine yardımcı olacaktır.

• Ebeveynler olarak meslek ya da okul seçiminde doğrudan belirleyici değil, destekleyici bir tutum sergilemeniz çocuğun kendisini baskı altında hissetmesini engelleyecektir.
• Gerçekçi ve ulaşılabilir hedefler belirlemek, sınav stresiyle başa çıkmada yardımcı olabilir.

Çocuklarınızın hedeflerini belirlemelerinde onlara yardımcı olun ve bu hedeflerin         gerçekçi olmasına dikkat edin. Baskı yapmadan, motive edici ve destekleyici bir yaklaşım sergileyin. Ayrıca bu hedefleri belirlerken esnek ve alternatiflerinin olmasına dikkat edin. 

• Diğerleriyle kıyaslamaktan ya da örnek göstermekten kaçının

Her genç ve gencin süreci biriciktir. Kıyaslamak ya da örnek göstermek gencin kaygısını daha da arttıracaktır. Çocuğunuzu mükemmeliyetçilikten uzak kendi mevcut potansiyeli üzerinden değerlendirin.

• Sınav kaygısını azaltmada gevşeme egzersizleri önemli bir tekniktir.

Nefes egzersizleri, meditasyon, yoga gibi gevşeme egzersizleri sınav kaygısını azaltmada yardımcı olabilir. Aileler çocuklarına bu teknikleri öğrenmelerine yardımcı olabilir ve birlikte uygulayabilirler.

• Yine bu biriciklik doğrultusunda bazen gençler sınav sürecini yönetmede zorluk yaşayabilirler. Bu zorluk işlevselliklerini olumsuz yönde etkileyebilir. Böyle bir durumda uzman desteği almanız önemli olacaktır.

Sınav Öncesi Yapılacak Şeyler Nelerdir?

Sınav öncesinde, kişi ne kadar çok sınav konularını çalışmaya odaklanır ve bu konulardaki başarısını etkileyecek çalışmalar yaparsa, bilgisine ve kendisine daha fazla güvenebileceği bir düşünce ve duygu durumuna erişecektir.

Sınav hakkında düşünmekten uzaklaşmak çok önemlidir. Düşünmemek kişi için çok mümkün olmuyorsa, kendisini daha çok motive edicek söylemleri kendisine söylemesi önemli olmaktadır. Bunlar; elimden geleni yapıyorum, yapabileceğimin en iyisini yapabilirim vb.

Bu sınav yalnızca kişinin kendisini ilgilendirir. Sonuç sevdiklerinizi memnun edebilir fakat kişinin onlara bir sonuç borcu yoktur.

Kişi, sınavı gözünde çok fazla büyütmemeye gayret etmelidir. İstediği gibi gitmediği zaman ile ilgili çeşitli alternatifler üzerine düşünmelidir.

Unutmamak gerekir ki, sınav sonucu kişinin kendilik değerini ve saygısının bir göstergesi değildir. Kişiyi önemli ve değerli yapan şey, kendi oluşudur. Puanları ya da başarıları değildir. Başarı odaklı bir kendilik değeri, kişilerin hayatları boyunca çok fazla kendileri ile kurdukları sağlıklı etkileşimi azaltmakta ve hayal kırıklığına yol açmaktadır.

Sınav İçin Öneriler

Sınavdan önce kendinizi rahatlatacak gevşeme egzersizi bulmak önemlidir. Öncelikle nefes alış verişinize odaklanmak ve onu takip ederek, tüm düşünce ve durumlardan uzaklaşarak, sadece nefese odaklanın. Nefesi vücudunuzda katılaşmış, gerginleşmiş herhangi bir yer varsa, oraya gönderdiğinizi hayal ederek, nefes alıp vermeye dikkat edin. Nefesinizi gerginleşmiş ya da ağrıyan ya da sinyal veren vücudunuzun bölgelerine gönderirken, nefesin orada yaptığı rahatlamayı görmeye çalışın. Tüm bedeninizin gevşediğinden ve rahatladığından emin olun.

Bunun yanı sıra, vücudunuzdaki kasları kademeli olarak sıkıp gevşetebilirsiniz. Ayakları ve ayak parmakları, sonra baldırları, uyluk kaslarını, karın ve bel kaslarını, göğüs kaslarını, el ve kol kaslarını…Bunları yaparken, kendinize “rahatlıyorum” telkini verebilirsiniz.