Elde edilen ve edilecek olan çıktılar ve veriler değerlendirilerek, zorlukların aşılması ve toprak ekosistem hizmetlerinin sağlıklı ve agro-ekolojik bir şekilde geliştirilmesi hedeflenmektedir.

Sürdürülebilir alt toprak sağlığını teşvik etmek ve ekosistem hizmetlerini iyileştirmek amacıyla Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliğinde başlatılan çalışmalar ve proje destekleri içinde 100 yaşayan laboratuvardan 15’i bizim de içinde bulunduğumuz SUS-SOIL projesi ekseninde yürütülmektedir. AB-HORIZON MISS-2023 çerçevesinde 20/09/2023 tarihinde kabul edilen ve 01/10/2024-30/09/2028 tarihleri arasında yürürlükte olacak olan HORIZON-MISS-2023-SOIL-01 ve 101157560 numaralı "Sustainable Soil and Subsoil Health Promotion by Implementing Agroecological Land Use and Management to Enhance Ecosystem Services Delivery for Society (Toplum için Ekosistem Hizmetleri Sunumunu Artırmak Amacıyla Agroekolojik Arazi Kullanımı ve Yönetimi Uygulayarak Sürdürülebilir Toprak ve Toprak Altı Sağlığının Geliştirilmesi)" başlıklı projenin Türkiye tarafının yürütücüsüyüz.

YAŞAYAN LABORATUVAR

(LİVİNG LAB) NASIL ÇALIŞACAK?

Günümüzde birçok sorunun çözümü için ilgili paydaşlar arasında iş birliği ve etkileşimin yönetilmesi zorunlu hale gelmiştir. Toprak gibi jeoloji, tarım, biyoloji, çevre, mülkiyet ve yönetim-hukuk boyutlarını içeren karmaşık yönetim süreçlerinde, yaşayan laboratuvarların kullanılmasıyla paydaşların katkısının tartışılarak ve deneyimlenerek sağlanması ve süreçlerin izlenmesinde merkezi bir rol üstlenmesi planlanmaktadır. Yaşayan laboratuvarlar, "kullanıcı odaklı yenilik" yaklaşımı ile toprağın yerinde korunması, sürdürülebilirliği ve verimliliğinin sağlanmasında yeni yaklaşımların veya hizmetlerin paydaşlarla birlikte oluşturulmasına imkân tanıyan gerçek yaşam ortamlarıdır. Yaşayan Laboratuvar, paydaşlarla birlikte sorunu yerinde tanımlar, öğrenir, iş birliği yapar, planlama yaparak uygulamaya geçer ve öğrendikleri ile toprak hakkında farkındalığı artırır.

Sürdürülebilir yaşam ve tarımın karşılaştığı risklere karşı ortaya çıkan yaşayan laboratuvar yaklaşımı, toprakların yerinde ve amaca uygun olarak yönetilmesinin sağlanmasında önemli bir itici güç olarak görülmektedir. Bu bağlamda kurulacak olan Çukurova Yaşayan Toprak Laboratuvarı, paydaş katılımını artırarak başta Çukurova bölgesinde olmak üzere iklim değişiklikleri, kuraklık, anız yangınları, yanlış arazi kullanımı ve amaç dışı arazi kullanımı gibi sorunların toprak alt katmanı üzerindeki olumsuz etkilerini ortadan kaldırmayı ve olası zorluklara çözüm bulmayı amaçlamaktadır.

Ülkemizde bir ilk olacak bu yaşayan toprak laboratuvarı, tarımın kalbi Çukurova'ya yakışır bir girişimdir. Bu bağlamda, laboratuvara destek sağlayacak çok paydaşlı iş birliği ile Çukurova ve ülke genelindeki iklim değişikliklerinin toprak alt katmanlarında oluşturacağı olumsuz etkilerden toprakların korunması, verimliliğinin artırılması ve sürdürülebilirliğinin daha etkin bir şekilde sağlanması mümkün olacaktır.

Çukurova Yaşayan Toprak Laboratuvarı, tarım ve toprak kaynaklarının sürdürülebilirliğini bilimsel yaklaşımlar çerçevesinde yenilikçi görüşlerle birleştirmeyi amaçlamaktadır. Bu hedefe ulaşmak için Avrupa genelinde kurulacak diğer 99 yaşayan toprak laboratuvarının deneyimlerinden karşılıklı olarak yararlanılması planlanmaktadır.

Yaşayan Toprak Laboratuvarı (YTL), gerçek yaşam ortamlarında faaliyet gösteren, iş birliğine dayalı, kullanıcı merkezli yaklaşımıyla karmaşık sorunlara yönelik pratik ve sürdürülebilir çözümler geliştiren, test eden ve uygulayan bir açık inovasyon ekosistemidir. Bu bağlamda, konuyla doğrudan ve dolaylı olarak ilişkisi olan çiftçi, üretici, kamu, sivil toplum kuruluşları ve bilim insanlarının birlikte çalışmasını içeren yaşayan laboratuvarların oluşturulması, Avrupa toprak misyonunun ana amaçlarından biridir. Bu eksende, şimdilik bilginize sunacağımız yaşayan toprak laboratuvarı konusunda aşağıdaki özet ile siz değerli paydaşların katılımı ve katkısı talep edilecektir.

Yaşayan laboratuvar süreci içinde sizler aşağıdaki beş konuda agro-ekoloji ve toprak alt katmanının geliştirilmesi konularında bilgi ve uygulama yeteneği kazanacaksınız:

Toprak Özelliklerin Uygulayarak Öğrenin: Toprak altı katman sağlığını inceleyin ve Agroekolojik Toprak Yönetimi (ASM) ile verimliliği artırın ve maliyetleri azaltın.

Paydaşlar ile İş Birliği Yapın: Toprak sağlığı sorunlarının üstesinden gelmek için diğer paydaşlar arasında güçlü ortaklıklar ve kalıcı bağlantılar kurun.

Paydaşlar ile Birlikte Örnek Başarılar Yaratın: Sürdürülebilir uygulamaların yaygın olarak benimsenmesini teşvik ederek daha fazla güven ve kabul edilebilir uzun vadeli etkiye sahip çözümler ve Deniz Fenerleri geliştirin.

Bugüne kadar “gözden uzak olan gönülden de uzak olur anlayışı” ile hep birlikte işlediğimiz üst toprak tabaksı ile ilgilendik. Ancak bilimsel bilginin ve teknolojinin gelişmesi ve bizlerin arazideki tecrübeleri üst toprak kadar alt toprak katmanında çok daha fazla fonksiyonel görevler gördüğünü anlamış durumdayız. Ancak bunca bilgiye rağmen çok fazla bilgide bulunmamaktadır. Bu bağlamda siz öncü paydaşlar ile bir taraftan alt toprak katmanı konusunu bütünlüklü olarak çalışacağız, var olan toprak sorunları konusunu birlikte tartışarak, analiz ederek çözeceğiz hem de toprağın önemini daha geniş kesimlere ile paylaşarak farkındalık yaratacağız. Bu nedenle, SUS-SOIL, Çukurova Yaşayan Toprak Laboratuvarı'na katılarak bilgi birikiminiz ve deneyiminizle projeye destek vermeniz SUS-SOIL projesine önemli katkılar sağlayacağınıza içtenlikle inanıyorum.