Marmara Denizi kuzey kesimlerinde 23.04.2025 günü, 3,9 şiddetinde öncü ve 6,2 büyüklüğünde orta şiddette bir depremin ardından bina risk tespiti için adım adım uygulanabilecek bir kontrol listesi yapmaya karar vererek; vaki olaylardan basitçe ders çıkarmak mümkün olabilecek en basit tedbirleri vatandaşlarımıza önermek istedim.

Öncelikle tüm vatandaşlarımıza geçmiş olsun diyor ve Allah daha büyüğünden muhafaza etsin. Belediyeler ve Çevre & Şehircilik Bakanlığımız koordinesinde, geciken kentsel dönüşüm faaliyetine hız verilmesini öneriyorum. “Kentsel dönüşüm” gerekliliğini de fırsata dönüştürmek suretiyle, yapısal refomlara- yapı teknolojilerine kulak asmayan, başta Müteahhitleri ve Belediyeleri, ayrıca herkesi de uyarıyorum. Tedbir alınmaması halinde, bunun sonuçlarından dünyevi – uhrevi vebal altında kalınacağını, bundan kaçınılmasının mümkün olmadığını ikaz ediyorum. 

Aşağıda yer alan liste, teknik olmayan kişilerin de yapabileceği ön gözlem içindir; nihai karar için uzman mühendis incelemesi şarttır.

İlgili maddelerin baş tarafındaki [  ]  parantez arasına,  Evet- Hayır anlamında, [ E ] / [ H ] şeklinde değerlendirme yapınız.

1. Genel Güvenlik

1. [ ] Binada gaz kokusu, yangın riski, su sızıntısı veya elektrik kaçağı yok.
2. [ ] Merdivenler, çıkış yolları güvenli ve kullanılabilir.

* Not: Bu iki madde riskliyse derhal binayı terk edin.

2. Taşıyıcı Sistem Gözlemi

1. [ ] Kolonlarda (dikey taşıyıcılar) çatlak, ezilme veya betondan parçalanma yok.
2. [ ] Kirişlerde (yatay taşıyıcılar) çapraz çatlaklar veya uç kısımlarda kırılma yok.
3. [ ] Perde duvarlarda (varsa) büyük çaplı yatay/çapraz çatlak yok.
4. [ ] Taşıyıcı sistem elemanlarında demir donatı görünmüyor.

3. Duvar ve Döşemeler

1. [ ] İç duvarlarda çok büyük çatlaklar (özellikle kapı-pencere köşelerinde) yok.
2. [ ] Dış duvarlarda sıva dökülmeleri dışında ciddi çatlaklar veya ayrılma yok.
3. [ ] Tavan/döşemelerde sarkma, kırılma veya çökmeye yönelik belirti yok.

4. Bina Formu ve Denge

1. [ ] Bina genel olarak düz duruyor, eğilme veya yana kayma yok.
2. [ ] Komşu binalara göre hizasında ciddi sapma gözlenmiyor.
3. [ ] Temel etrafında çökme, toprak yarılması veya su fışkırması gibi anormal zemin hareketi yok.

5. Yapı Bütünlüğü ve Hareket

1. [ ] Kapılar ve pencereler normal şekilde açılıp kapanıyor (sıkışma yok).
2. [ ] Merdivenlerde kırılma, çatlama veya ayrılma gözlenmiyor.
3. [ ] Binada çatırdama, gıcırtı gibi sürekli sesler duyulmuyor.
4. [ ] Üst katlarda sürekli sallanma hissi yok.

6. Geçmiş ve Yapı Bilgisi

1. [ ] Bina 2000 yılı sonrasında inşa edilmiş.
2. [ ] Daha önce büyük bir deprem sonrası hasar almadı veya güçlendirme yapıldı.
3. [ ] Binanın yapı ruhsatı ve projesi mevcut ve güncel.

SONUÇ DEĞERLENDİRME (KENDİ GÖZLEMİNİZE GÖRE):

• Hiçbir belirti yoksa: Yine de teknik inceleme önerilir.
• 1-2 maddeye “hayır” dediyseniz: Yapıda önlem alınmalı, uzman görüşü alınmalı.
• 3 veya daha fazla maddeye “hayır” dediyseniz: Bina boşaltılmalı, AFAD veya belediyeden teknik ekip çağrılmalı.

Bu Cuma gününün yüzü – suyu hürmetine, Allah Milletimizi, 06 Şubat 2023’te meydana gelen 11 ili kapsayan Deprem gibi ağır afetlerin tekrarından korusun. Amin.