Çin, Orta Doğu’da Ne Yapmak İstiyor?

Çin’in Orta Doğu politikası, uzun vadeli ekonomik çıkarları korurken siyasi tarafsızlığı sürdürmeye dayanıyor. Hem İsrail hem Filistin ile ilişki kurarak, İran ve Arap ülkeleri arasında arabuluculuk yaparak ve ABD’ye meydan okumadan bölgedeki boşlukları doldurarak stratejik bir denge kurmaya çalışıyor. Ancak bu model, Çin’in bölgedeki nüfuzu arttıkça yeni meydan okumalarla karşı karşıya kalabilir.

İSRAİL & TÜRKİYE MUHTEMEL ÇATIŞMASINDA ÇİN'İN DAVRANIŞI NASIL TEZAHÜR EDEBİLİR?

Çin’in İsrail ile olan stratejik iş birliği, büyük ölçüde teknoloji, ticaret ve altyapı projelerine dayanıyor. Ancak Çin, aynı zamanda Türkiye ile de güçlü ekonomik ve diplomatik ilişkilere sahip. Dolayısıyla, Türkiye ile İsrail arasında muhtemel bir çatışma durumunda, Çin’in tutumu büyük ölçüde çıkarlarına ve küresel stratejisine bağlı olacaktır.

1. Çin’in Önceliği: Tarafsızlık ve Dengeli Diplomasi

Çin, genel olarak bölgesel çatışmalarda taraf olmaktan kaçınan ve ekonomik çıkarlarını riske atmayan bir politika izlemektedir.  Türkiye ve İsrail arasında doğrudan bir askeri çatışma yaşanması durumunda, Çin muhtemelen:

• Tarafsızlık Bildirisi Yayımlayacaktır:

Çatışmaya doğrudan taraf olmayarak, barışçıl çözüm çağrısında bulunacaktır.

• BM’de Diplomatik Denge Gütmesi:

Filistin konusunda Türkiye’ye yakın dursa da, İsrail ile ekonomik ilişkilerini koruyarak iki tarafı da karşısına almamaya çalışacaktır.

2. Ekonomik Çıkarlar ve Askeri Destek Dinamikleri

Çin, İsrail ile özellikle teknoloji ve yapay zekâ alanında güçlü bağlara sahiptir. Ancak askeri iş birliği konusunda ABD’nin baskıları nedeniyle, İsrail’e silah satışı gibi bir yaklaşımı yoktur. Türkiye ile ilişkilerinde de benzer şekilde doğrudan askeri desteğe girmemiştir ve girmeyecektir.

İsrail & Türkiye Arasında bir Çatışma durumunda:

• Çin’in İsrail’e askeri destek vermesi zordur:

Çin, ABD ve Avrupa’nın İsrail’e verdiği askeri destek kadar açık bir destek vermeyecektir. Ancak İsrail’in teknoloji ve istihbarat alanında iş birliği talep etmesi halinde bazı dolaylı yardımlarda bulunabilir.

• Türkiye ile Ekonomik ve Diplomatik İlişkileri Sürdürme Çabası:

Çin’in Türkiye ile savunma sanayi, altyapı ve enerji gibi birçok kritik alanda iş birliği bulunmaktadır. Çatışma durumunda Türkiye’ye askeri bir destek vermesi beklenmese de, ekonomik ilişkileri sürdürme yönünde hareket edebilir.

3. ABD nezdinde ve Küresel Denge Üzerindeki Etkisi

• Eğer Türkiye-İsrail çatışması bölgesel bir savaşa dönüşürse, Çin bu durumu ABD’nin bölgedeki etkinliğini zayıflatmak için kullanabilir.
• ABD’nin İsrail’e Bağımlılığını Artırma:

İsrail’in güvenliği konusunda ABD’ye daha fazla muhtaç hale gelmesi, Çin’in Orta Doğu’da etkisini artırma fırsatı doğurabilir.

• Türkiye’yi Batı’dan Uzaklaştırma Fırsatı:

Eğer Batı ülkeleri Türkiye’ye karşı İsrail lehine bir tutum alırsa, Çin bu durumu Türkiye ile ilişkilerini geliştirmek için değerlendirebilir. Özellikle ekonomik bağımsızlık arayışında olan Türkiye için Çin önemli bir alternatif olabilir.

Çin Tarafsız Kalır ama Dengeleri Kendi Lehine Kullanır

Muhtemel bir Türkiye-İsrail çatışmasında Çin:

• Askeri olarak doğrudan taraf olmaz.
• Her iki ülke ile ekonomik ilişkilerini korumaya çalışır.
• Bölgedeki ABD etkisini zayıflatacak hamleler yapar.
• Türkiye’yi Batı’dan uzaklaştırma fırsatını değerlendirebilir.

Sonuç olarak, Çin’in yaklaşımı doğrudan bir destek veya müdahaleden çok, fırsatları değerlendiren pragmatik bir dengeleme stratejisi olacaktır.