BRÜKSEL- Ortadoğu’da yükselen gerilim Avrupa’yı harekete geçirdi. İsrail’in İran’a saldırısı sonrası güvenlik toplantıları ardı ardına düzenlendi. İngiltere, Almanya ve Fransa liderleri telefonla kriz değerlendirmesi yaptı.

NATO Genel Sekreteri Mark Rutte: İsrail’in tek taraflı bir eylem gerçekleştirdiğini belirtti ve ABD dahil tüm müttefiklerin gerilimi düşürmek için çalışmasının hayati olduğunu vurguladı.

AB Konseyi Başkanı Antonio Costa: Bölgenin istikrarını bozacak daha büyük bir tırmanıştan kaçınılması gerektiğini söyledi.

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen: Diplomatik çözümün artık her zamankinden acil hale geldiğini dile getirdi.

AB Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas: Tüm tarafları itidale ve diplomasiye davet ettiğini, gerilimi azaltacak tüm çabaları desteklemeye hazır olduğunu açıkladı.

ORTAK MESAJLAR

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron: Fransa’nın İran’ın nükleer programına karşı tutumunu yineledi, İsrail’in kendini savunma hakkına vurgu yaptı.

Almanya Başbakanı Friedrich Merz: Çatışmanın taraflarına nüfuzlarını kullanmaya ve tüm diplomatik yolları denemeye hazır olduklarını belirtti.

İngiltere Başbakanı Keir Starmer: Ortadoğu’da istikrarın öncelikli olduğunu ve gerilimin kimseye fayda sağlamayacağını ifade etti.

Rusya ve Çin’den Tepki

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin: İran Cumhurbaşkanı Pezeşkiyan ve İsrail Başbakanı Netanyahu ile telefonda görüştü. Kremlin, Putin’in İsrail’in eylemlerini BM

Şartı’na aykırı bulduğunu ve İran’ın nükleer programı konusunda siyasi yolların önemini vurguladığını duyurdu.

Çin Dışişleri Bakanlığı: Taraflara barış ve istikrar için sorumlu davranma çağrısı yaptı.

DÜNYADAN TEPKİLER

Uluslararası toplum, İsrail'in İran'a şiddetli saldırılarıyla başlayan çatışmaya tepki gösterdi.

Suudi Arabistan: İsrail’in saldırısını “açık saldırganlık” olarak nitelendirdi ve bu adımın gerilimi düşürme çabalarını baltaladığını belirtti.

Birleşik Arap Emirlikleri: İsrail’in İran’a saldırısını şiddetle kınadı.

Ürdün: Saldırıyı bölgesel savaşı tetikleyebilecek kışkırtıcı bir adım olarak değerlendirdi.

Irak: Saldırının ABD-İran müzakereleri sırasında gerçekleşmesinin uluslararası barışa ciddi tehdit oluşturduğunu vurguladı.

Katar: Saldırıların diplomatik çabaları sekteye uğrattığını açıkladı.

Azerbaycan: Taraflara gerilimi artıracak değil, diplomatik çözümü arayacak adımlar atma çağrısı yaptı.

ABD'li Senatör Bernie Sanders, X hesabından yaptığı paylaşımda, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu hükümetinin uluslararası hukuku sürekli olarak ihlal etmesi neticesinde dünyanın daha tehlikeli ve istikrarsız bir yer haline geldiğini belirtti.

İsrail'in İran'a yönelik saldırısını kınayan Sanders, "(İsrail) Gazze'deki çocukların açlığını savaş aracı olarak kullanıyor ki bu Cenevre Sözleşmesi'nin ihlali anlamına geliyor. Şimdi de İran'a yönelik yasa dışı ve tek taraflı saldırısı, bölgesel savaş riskini doğuruyor." ifadelerini kullandı.

Sanders, ABD ve uluslararası toplumun, bölgedeki gerilimin tırmanmasını önlemek ve savaşan tarafları müzakere masasına oturtmak için "mümkün olan her şeyi" yapması gerektiğine işaret etti.

İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT), Genel Sekreterliğinden yapılan yazılı açıklamada, İsrail'in İran'a saldırılarının "şiddetle kınandığı" kaydedildi.

Açıklamada, saldırıların İran'ın egemenliği, güvenliği ve uluslararası hukukun "açık ihlali" olduğuna işaret edildi.

Uluslararası topluma ve BM Güvenlik Konseyine (BMGK) "tüm bölgede güvenlik, barış ve istikrarı tehdit eden bu saldırganlık karşısında sorumluluklarını üstlenmeleri ve bunu durdurmak için hızlı ve kararlı şekilde harekete geçmeleri" çağrısında bulunuldu.

Yunanistan Denizcilik ve Ada Politikaları Bakanı Vasilis Kikilyas, ERTNews’e yaptığı açıklamada, Orta Doğu'da yaşanan gelişmelerin herkesi teyakkuzda kalmaya zorladığını ifade etti.

Özellikle Hürmüz Boğazı’nın kapanması gibi bir senaryonun küresel deniz taşımacılığı, ekonomi ve doğrudan Yunanistan için ciddi sonuçlar doğurabileceğini belirten Kikilyas, savaşların sonuçlarının her zaman öngörülemez olduğunu dile getirdi.

Suudi Arabistan resmi haber ajansı SPA’nın aktardığına göre, Veliaht Prens Muhammed bin Selman, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve İtalya Başbakanı Giorgia Meloni ile yaptığı telefon görüşmelerinde, "bölgedeki gelişmeler ve İsrail’in İran’a yönelik askeri saldırılarını" ele aldı.

Bin Selman, iki görüşmede de "bölgesel tansiyonun düşürülmesi, itidalin korunması ve tüm anlaşmazlıkların diplomatik yollarla çözülmesi gerektiğini" vurguladı.

Öte yandan, Umman Dışişleri Bakanı Bedr bin Hamed el-Busaidi, İsrail’in İran’a saldırısı sonrası yaşanan "tehlikeli tırmanışı" durdurmak amacıyla birçok mevkidaşıyla "yoğun diplomatik görüşmeler" gerçekleştirdi.

Umman Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, Bakan Busaidi, "kan dökülmesini önlemek ve bölge güvenliğini korumak amacıyla, uluslararası hukuka dayanan yollarla saldırganı caydırmanın önemine" vurgu yaptığı belirtildi. (AA)