Çoğu insan sanki bir filozof onlardan başka kimse bir şey bilmiyor. Her şeyi sadece onlar biliyor. Her şeyi bilmek mümkün mü?
Cahiller için evet. Herkes her şeyi bilmez ama cahiller her şeyi bilir. Kendilerini öne çıkarmak için her konuda ahkam keserler, her konuda fikir belirtirler ve her şeyi bildiğini iddia ederler, genellikle fazla savunmacı ve hatta agresif olurlar. Her şeyi bilen kişilerle uğraşmak kadar zor bir şey yoktur. Hele onları ikna etmeye kalkışmak deveyi hendekten geçirmekten daha zordur.
Her şeyi ben bilirim diyenler. Pohpohlanmaya bayılır, onlar eleştirmeye gelmezler, buna katlanamadıkları gibi çok kırıcı olabilirler. Konuşmayı da çok severler. Bunlar için sadece kendi düşündüklerinin önemi vardır. Başka düşünce ve fikirler onlara ters.
Halbuki hangi konuda olursa olsun ben biliyorum demek zordur. Bu her halde bir hastalık gibidir. Olmayan bir şeyi yada varlığı var gibi göstermeye çalıştıklarından etrafta zarar verme olasılıkları çoktur. Cahil olan kişiler her zaman en iyisini ben bilirim en iyisini ben yaparım ve kimse benden daha iyi bilemez gibi düşüncelere girerler. İnsanların yaptıklarını beğenmezler. Sanki daha iyisini yapacakları havasına girerler.
Bu tipler genellikle sorumluluk almazlar. Bunlar adam gibi okuyup araştırmazlar sanki doğuştan her şeyi bunlar biliyorlar, bildiklerinden kuşku duymaz bunlar. Bir mesele hakkında gerçekten bilgisi olan kişiler acaba hata yapar mıyım diye bin defa düşünüp öyle söyler ya da işlerini o şekilde organize ederler.
Ama her şeyi ben bilirim diyenler ise boş konuşmaktan ortalığı yaygaraya vermekten başka ellerinden gelen bir şeyleri de yoktur. Her konuda söyleyecek sözleri vardır; Hiçbir şeyi sürdürecek kadar bilgileri yoktur. Var olan çok kısıtlı bilgisini, amacı uğruna harcamayı göze alabilecek kadar bilge görünümlüdür, ama hepsi o kadardır.
Ortamdan ziyade ülkedeki hatta dünyadaki her şeyi bunlar bilir, tribindeki türleri de mevcut olan bu kişiler her konuda uzman. İnsanlar belirli konularda uzman olurlar, her konuda uzman olmak mümkün değildir. Mevlana’nın söylediği gibi haddimizi bilelim yeter. Bin sene de okusam, ne biliyorsun diye sorsalar bana haddimi bilirim derim.
Kalın sağlıcakla…