2015-2016 yılları arasında Kültür ve Turizm Bakanı olan Mahir Ünal, “Ali Baba ve Kırk Haramiler” adlı opera eserinin adının ‘Ali Baba & 40’ olarak değiştirildiğini duyurmuştu. Ali Baba ve 40 Haramiler adıyla sahnelenen eserin adı neden değişmişti? Harami sözcüğünden rahatsız olunmasının sebebi neydi? Pek çok komik yanıt verilebilir bu sorulara ama amacımız bunları irdelemek değil bu yazıda.

Kompleksleri masallara kadar inen, "yaran mı var ki gocunuyorsun" dedirten, bolca da dalga geçirten bir güruh hakkında, başka hangi masal isimlerinden nem kaparlar diye düşünürken başka bir örnek daha çıkmıştı karşımıza.

TRTde yayınlanan Keloğlan çizgi filminde hırsızın adı “Uzun” diye çizgi film de yasaklandı.

İşte bir kara mizah daha!

 Gülelim mi ağlayalım mı karar veremez hale geldik ama biz yine de gülelim bu komedilere! Hem de kahkahalarla!

Neden mi? Çünkü asıl komedi sırada!

Peki şimdi biz aşağıda bir kaç tanesini verdiğim atasözlerimizi ne yapacağız?

Tümden silip, yasaklayıp, belleğimizden mi sileceğiz?

Ama neden?

Atasözleri kimlerin söylediği belli olmayan ulusal varlıklar olup deyiş güzelliği, anlatım gücü, kavram zenginliği bakımından pek önemli dil yapılarıdır. Geçmişten günümüze, halkın edindiği tecrübe ve deneyimlerin ardından birisi bunu özetleyen özlü bir söz söylemiştir ve böylece atasözleri kalıplaşmış, halka ait olmuştur. Bu nedenle “Atasözleri, halkların belleğidir” denebilir.

Atasözlerini kimin söylediği belli değildir. Bu nedenle atasözleri anonim yani halka adanmış edebiyat türü haline gelmiştir. Bu sözlerde derin tarihî gerçekleri dile getirilir, bir yargı anlatılır.  Bütün atasözlerinin ortak amacı ders vermektir, aynı hatalara düşmemek, doğruları yapmak adına bizleri yönlendirmektir.

Şimdi gelelim şanssız atasözlerimize!

Hırsız evden olunca, öküz bacadan çıkar
Hırsızlık çalmaktır, çalanı söylemeyen de hırsızdır.
Eve hırsız girdikten sonra kapıya kilit asma.
Eşeğini sağlama bağla, sonra Allah’a ısmarla, komşuyu hırsız tutma.
Akıllı hırsız, şaşkın ev sahibini ağırlar.
Kırk hırsız bir çıplağı soyamamış (sömürenler, asalaklar ne kadar usta olurlarsa olsunlar, sömürülecek bir şeyi kalmayandan yararlanamazlar.)

“Baba bir hırsız tuttum.”

“Al da gel.”

“Gelmiyor.”

“Bırak, gitsin.”

“Gitmiyor.”

Hırsıza beyler borçludur
Fukaranın ahı, tahttan İndirir şahı

Biraz da yabancı özlü sözlere bakalım mı?

“Hırsızlar kavga ettikleri zaman, çaldıkları yere dökülür.” Arap Atasözü

“Yeterince hırsızlık yaparsan, çaldığın paralarla seni aziz ilan edecek bir kilise satın alabilirsin. “  Comte De Lautréamont

“Küçük hırsızları asıp yok ederler. Büyükleri çok ilerlemiştir, ülkeyi ve sarayı yönetirler. “ Goethe

“İnsanın hırsız olup olmadığı, suç ortağına sorulmaz ki. “ C.Marlowe

“Eskiden bir adamı hırsızlık edince hapse atarlardı. Şimdi doğruyu söylediği için hapsediyorlar. “ Maksim Gorki

 “Bir insanı öldürdüğün zaman, bir yaşamı çalmış olursun. Karısının elinden bir kocayı, çocuklarından bir babayı almış olursun. Yalan söylediğinde, birinin gerçeğe ulaşma hakkını çalarsın. Hile yaptığın, birini aldattığın zaman doğruluğu, haklılığı çalmış olursun.” Khaled Hosseini

Biz yine kendi özümüze dönelim ve dileyelim ki;

“Öyle bir ülkede yaşamak istiyorum ki,

Orada evlerin kapısı kilitlenmesin;

Soygun, hırsızlık, cinayet sözcükleri unutulup gitsin.” ….. Nazım Hikmet Ran